Tìm hiểu Bướm

Trích dẫn :

B.96-BƯỚM CÁNH BẢN ĐỒ

Sưu tập :

B.96- Bướm cánh bản đồ Cyrestis thyodamas

Đặc điểm nhận dạng: Đặc điểm giống: Cyrestis là giống bướm có màu nền sáng (trắng, trắng vàng) với các đường vân mảnh sậm màu trên cánh, phối hợp với gân cánh chạy gần như vuông góc tạo thành ô, khiến cho chúng có tên là Cánh bản đồ (Map wing). Con đực và cái giống nhau. Việt Nam có bốn loài giống Cyrestis, tất cả đều chủ yếu phân bố trong rừng. C.nivea gần giống Cyrestis thyodamas, được phân biệt bởi các đường mảnh ở vùng giữa cánh của C.nivea chạy tương đối thẳng chứ không ngoằn ngoèo như ở Cyrestis thyodamas, ngoài ra đường viền màu đen chạy gần mép cánh trông rõ rệt hơn loài C.thyodamas. Hai loài còn lại là C.themire và C.cocles. C.cocles có hai dạng khác hẳn nhau, dạng earli và dạng cocles. Hai loài này đều dễ nhận diện. Bướm cái của loài này rất khác nhau. Có hai dạng màu sắc: bướm đực thường trắng và bướm cái có màu nâu non. Những mẫu tiêu bản của dạng bướm mùa mưa có những vết tối màu hơn. Loài C.thyodamas: tương tự như loài C.nivea nhưng các đường ngang không chạy thẳng và dải sau đĩa cánh ở mặt trên cánh sau mờ hơn và vùng có màu đất son ở vùng gốc cánh gần như màu đen, có đường rất mảnh xanh thép chạy dọc theo phía trong của các mép cánh. Thùy và đuôi cánh sau nhô ra dài và rất mềm mại. Sải cánh: 50-60mm.
Sinh học sinh thái: Tất cả các loài trong giống Cyrestis đều phổ biến trong rừng và xuất hiện nhiều theo mùa. Thường gặp vào đầu mùa mưa. Bay thấp, cánh đập gắt, khó quan sát khi bay. Chúng hay sà xuống mặt đất để hút chất khoáng, khi đậu thường xoè cánh. Khi cảm thấy bị đe doạ chúng thường bay vào một cây bụi, đậu ngược ở mặt dưới lá cây. Nếu người quan sát tiếp tục đến gần, nó lại bay nhanh ra xa và đậu ở tư thế tương tự. Sâu của giống Cyrestis được nghi nhận ăn lá một số loài cây trong họ Dâu tằm (Moraceae). Loài Cyrestis thyodamas thích những nơi trống trải (bờ suối và sông) và những con đường làng ở độ cao vừa và thấp. Chúng bay gần mặt đất, đôi khi bướm đậu ở dưới mặt lá. Sâu non ăn lá cây Sung (họ Dâu tằm Moraceae) như các cây: Ficus bengalensis, Ficus religiosa, Ficus nemoralis.
Phân bố: Phân bố rất rộng từ Đông Apganistan đến Nam Trung Quốc và Nhật Bản, phía Nam qua Mianma và Thái Lan đến Đông Dương, San-đơ-lan và Tân Ghi-nê. Gặp khắp nơi ở Việt Nam. Nhưng khá hiếm. Phân bố ở mọi môi trường ở độ cao dưới 1.200m
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Là một trong 4 loài bướm của giống Cyrestis có cấu trúc cánh rất đặc biệt vì chúng có cánh rất mỏng và mềm mại so với các loài trong họ bướm Giáp (Nymphalidae). Hoa văn trên cánh cũng độc đáo. Do đó, tuy chúng không hiếm gặp nhưng rất có giá trị cho các bộ sưu tập bướm cũng như trong đa dạng sinh học nói chung. Cũng có thể nhân nuôi loài này vì đã biết thực vật làm thức ăn cho nó.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.97-BƯỚM BẢN ĐỒ CẨM THẠCH

Sưu tập :

B.97- Bướm cánh bản đồ cẩm thạch Cyrestis cocles

Đặc điểm nhận dạng:
Đặc điểm giống: Cyrestis là giống bướm có màu nền sáng (trắng, trắng vàng) với các đường vân mảnh sậm màu trên cánh, phối hợp với gân cánh chạy gần như vuông góc tạo thành ô, khiến cho chúng có tên là Cánh bản đồ (Map wing). Con đực và cái giống nhau. Việt Nam có bốn loài giống Cyrestis, tất cả đều chủ yếu phân bố trong rừng. C.nivea gần giống Cyrestis thyodamas, được phân biệt bởi các đường mảnh ở vùng giữa cánh của C.nivea chạy tương đối thẳng chứ không ngoằn ngoèo như ở Cyrestis thyodamas, ngoài ra đường viền màu đen chạy gần mép cánh trông rõ rệt hơn loài C.thyodamas. Hai loài còn lại là C.themire và Cyrestis cocles.Cyrestis cocles có nền cánh màu trắng kem với nhiều vệt song song màu nâu nhạt kéo dài từ bờ trước cánh trước đến bờ sau cánh sau; cánh sau có một đuôi nhọn ở gân 4. Cánh trước có các đốm mắt phân bố trong khoảng 1b, 2, 4 đến 6; mặt trên cánh sau, các đốm mắt phân bố dài thành hàng dọc theo bờ bên cánh. Mùa mưa loài có màu sắc sậm hơn và các đốm mắt cũng rõ hơn dạng mùa khô. Con đực có bờ bên cánh hơi gợn sóng hơn so với con cái.
Sinh học sinh thái: Loài thường gặp ở những vùng rừng thưa, đất ẩm, hút khoáng từ đất. Loài ít bay, đậu ở cả mặt trên và mặt dưới lá. Khi đậu, thường mở rộng cánh và ép xuống bề mặt lá. Hình thái loài và tập tính đậu giúp loài ngụy trang như một tấm mạng nhện trên lá hoặc đốm bệnh của lá. âu của giống Cyrestis được nghi nhận ăn lá một số loài cây trong họ Dâu tằm (Moraceae). Loài Cyrestis thyodamas thích những nơi trống trải (bờ suối và sông) và những con đường làng ở độ cao vừa và thấp. Chúng bay gần mặt đất, đôi khi bướm đậu ở dưới mặt lá. Sâu non ăn lá cây Sung (họ Dâu tằm Moraceae) như các cây: Ficus bengalensis, Ficus religiosa, Ficus nemoralis.
Phân bố: Phân bố rất rộng từ Đông Apganistan đến Nam Trung Quốc và Nhật Bản, phía Nam qua Mianma và Thái Lan đến Đông Dương, San-đơ-lan và Tân Ghi-nê. Gặp khắp nơi ở Việt Nam. Nhưng khá hiếm. Phân bố ở mọi môi trường ở độ cao dưới 1.200m
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Là một trong 4 loài bướm của giống Cyrestis có cấu trúc cánh rất đặc biệt vì chúng có cánh rất mỏng và mềm mại so với các loài trong họ bướm Giáp (Nymphalidae). Hoa văn trên cánh cũng độc đáo. Do đó, tuy chúng không hiếm gặp nhưng rất có giá trị cho các bộ sưu tập bướm cũng như trong đa dạng sinh học nói chung. Cũng có thể nhân nuôi loài này vì đã biết thực vật làm thức ăn cho nó.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.98-BƯỚM CÁNH RỘNG

Sưu tập :

B.98- Bướm cánh rộng Hypolimnas bolima

Đặc điểm nhận dạng: Kích thước tương đối lớn và dễ nhận diện.Mặt trên con đực có màu nền đen với mảng ở giữa cánh dạng "quả trứng" trên cả 4 cánh, ở chót cánh trước có một đốm trắng to và có một loạt các chấm trắng rất nhỏ chạy dọc theo gần mép ngoài của cả cánh trước lẫn cánh sau, con cái lớn hơn con đực. Bướm cái và bướm đực rất khác nhau về màu sắc và hoa văn trên cánh. Một số dạng có đốm hoa nhuốm màu xanh sẫm nhưng một số khác lại không có những đốm hoa này. Bướm cái bắt chước (mạo danh) loài Euploea corethuộc họ Bướm đốm Danaidae nhưng cánh to hơn với mép ngoài cánh trước hình lỏng chảo và mép ngoài cánh sau có hình vỏ sò. Sải cánh: 70-110mm.
Sinh học sinh thái: Gặp khắp nơi, thường thấy ở khu vực có cây bụi, những khoảng trống trong rừng, ven đường mòn; trong thành phố hay gặp ở những bãi trống có cây chủ. Con đực có tập tính bảo vệ lãnh địa, thường đậu trên một cành cây chìa ra ở một khoảng trống và đánh đuổi các con bướm khác bay vào khu vực của nó. Sâu ăn lá rất nhiều loại cây khác nhau thuộc họ Khoai lang Convolvulaceae và họ Ô rô Acanthaceace, Portulaca, Alternanthera sessilis. Trứng có khi được đẻ thành từng đám, chồng lên nhau. Sâu màu đen với các gai phân nhánh, đầu màu cam. Nhộng màu nâu đen loang lổ, nguỵ trang dạng một mẩu lá héo hay cành khô. Loài này thường di cư. Cả bướm đực và cái bay gần rừng phục hồi thứ sinh và khu đất canh tác, chúng thường hút mật hoa. Những cây thức ăn khác thuộc các họ Rau rền và họ Khoai lang.
Phân bố: Phân bố từ Đông châu Phi và Madagasca, qua các đảo trên Ấn Độ Dương và Ấn Độ đến Đông nam châu Á, Tân Ghi-nê và Australlia, phía Bắc đến Trung Quốc và các đảo phía Nam Nhật Bản. Phổ biến trên toàn lãnh thổ Việt Nam.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
H.bolina có rất nhiều loài phụ, phân bố rất rộng, từ Châu Phi đến Trung Quốc, châu Úc và khu vực Thái Bình Dương. Các loài phụ này rất khác nhau về màu sắc. Theo màu sắc thì loài phụ ở Việt Nam là H.bolina jacintha. Là loài thường gặp ở rừng núi. Loài thứ hai trong giống này có ở Việt Nam là H.misippus, hiếm gặp hơn. Con đực có thể phân biệt với H.bolina bởi mặt dưới cánh sau có một chấm đen ở sát bờ cánh. Con cái loài này bắt chước loài Danaus chrysippus.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.99-BƯỚM CÁNH SỌC TRẮNG

Sưu tập :

B.99- Bướm cánh sọc trắng Neptis clina

Đặc điểm nhận dạng: Mặt trên: màu đen với những điểm trang trí màu trắng. Cánh trước có vệt hình ngọn đuốc xuất phát từ gốc đến vùng giữa sát mép ngoài cánh, có một loạt các điểm trắng ở vùng giữa gần mép cánh nhưng không có ở khoảng 4, các đốm còn lại hướng ra viền trên cánh. Ở cánh sau, từ vùng giữa cánh trở ra hình thành một dải các đốm, kết thúc ở gân 7. Loài này giống như loài trên nhưng nhỏ hơn và mặt dưới màu đất nâu, không có đường viền tối màu trên các đốm. Ở khía cạnh khác nó giống như N.hylas, nhưng vùng lông mao ở khoảng 6,7 không có khoảng sáng. Mặt dưới: màu nâu đỏ tối, có các đường trang trí mờ với những màu tối hơn. Bướm đực và bướm cái như nhau. Sải cánh: 45-50mm.
Sinh học, sinh thái: Đây là loài tương đối phổ biến ở bìa rừng và đám bụi cây, chủ yếu ở độ cao vừa và thấp trong các trảng cỏ, bụi cây và khi xuống thấp dưới 700m còn bắt gặp chúng sống trong các khu rừng. Cây thức ăn của sâu non là Trắc thuộc họ Đậu Fabaceae.
Phân bố: Vùng phân bố từ Tây Trung Quốc, Đông Nam Ấn Độ, lục địa Đông nam châu Á, phía Nam đến Sumatra, Borneo, Java, và Philippin. Gặp mọi nơi ở Việt Nam. Tên loài đặt theo những sọc trắng trên cánh.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Là loài bướm trong họ bướm giáp thường gặp và phổ biến nhất.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.100- BƯỚM CÁNH VÂN HOA

Sưu tập :

B.100- Bướm cánh vân hoa Junonia atlites

Đặc điểm nhận dạng: Không thể nhầm lẫn vì có màu nền xám trắng trong vùng đĩa cánh và các đốm mắt chạy dọc mép tất cả các cánh, một số đốm lớn nửa cam nửa đen, có các đường vạch xám đen chạy ở viền cánh và ô cánh trước. Con đực và cái giống nhau. Giống như các loài bướm hoa khác, loài bướm này có hai dạng tuỳ theo hình dạng của cánh và mẫu hoa văn mặt dưới cánh. Sải cánh: 55-65mm.
Sinh học sinh thái: Rất phổ biến ở các khu đô thị. Tập tính và nơi gặp tương tự J.almana. Được ghi nhận đẻ trứng trên giống cây Đinh lịch (Hygrophilalancea), họ Ô rô (Acanthaceae). Đôi khi bướm cái không đẻ trứng trên cây chủ mà trên một cành khô, một cái lá héo hoặc một giá thể nào khác ở gần cây chủ. Sâu non sau khi nở ra hoặc mới nở bò sang cây chủ để ăn lá. Chúng xuất hiện ở những sinh cảnh tương tự loài J.almana.
Phân bố: Từ Ấn Độ đến Trung Quốc, Thái Lan, Lào, Malaixia, và Việt Nam. Phân bố Toàn Việt Nam. Là loài có thể nói là phổ biến nhất trong số các loài thuộc giống Junonia - rất thường gặp và dễ thu bắt.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.101-BƯỚM CHÚA HẠI CỌ DẦU

Sưu tập :

B.101- Bướm chúa hại cọ dầu Amathusia phidippus

Đặc điểm nhận dạng:
Loài bướm có kích thước lớn, sải cánh từ 100 – 125mm, Mặt cánh trên có màu nâu chocolate đậm và có các dải nâu nhạt ở cả hai mép cánh. Mặt cánh dưới có màu nâu nhạt với các sọc màu nâu đậm, nhạt không đồng nhất. Cánh sau có hai đốm mắt khá lớn rất đặc trưng cho giống Bướm chúa Amathusia sp. Phần gốc cánh sau có một phần kéo dài thành đuôi ngắn. Phần chót đuôi có màu nâu đậm và có 2 đốm mắt hình bán nguyệt ở cả mặt trên lẫn mặt dưới.
Sinh học, sinh thái:
Là loài bướm ngày nhưng chúng thường xuất hiện và kiếm ăn vào chập tối và ban đêm. Bay chậm và ngắn, ban ngày thường đậu dọc theo thân cây. Do có tập tính bị thu hút bởi ánh sáng nhà nên có thể gặp ở trong nhà̀. Thức ăn của chúng là những loài quả thối trong khu vực phân bố. Sâu non ký chủ trên các loài thực vật thuộc họ Cau Arecaceae
Phân bố:
Gặp ở hầu khắp các khu vực có cây ký chủ của sâu non như Dừa Cocos nucifera, Cau Areca catechu, kể cả ở những thành phố lớn như Đồng Nai, Bình Dương và thành phố Hồ Chí Minh. Đây là loài bướm hiếm gặp nên các nghiên cứu sâu về tập tính sinh thái của chúng vẫn còn nhiều bí ẩn đối với con người chúng ta.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.102-BƯỚM DẢI TRẮNG CHÓP CAM

Sưu tập :

B.102- Bướm dải trắng chóp cam Athyma nefte

Đặc điểm nhận dạng:
Mặt trên: con đực: vệt trung tâm cánh trước chia thành hai khúc rõ hoặc không rõ ràng,có hoặc không có những đốm ở phần giữa gần mép ngoài cánh, ở phía đỉnh màu đất son, nhưng dạng mùa mưa thì không có đốm này; con cái: có thể lưỡng hình hoặc không, với màu nâu cam, hoặc nâu socola, hoặc giống như con cái của Athyma cama, nhưng tất cả những khoảng trang trí như mặt trên và có những đốm đen ở khu vực giữa gần mép ngoài cánh ở khoảng 4 và 5 là như nhau. Gần giống với Athyma cama về cách bài trí hoa văn và kích thước, có một điểm giống nữa là ở vùng đỉnh chót mặt trên cánh trước có một mảng màu đất son hay có thể gọi là cam đỏ, và các đường mảnh chạy theo đường mép ngoài cánh màu nâu vàng mờ. Tất cả các dải và đốm to, nhỏ khác ở mặt trên các cánh đều là màu trắng toát được bài trí nổi bật trên màu nền đen. Hoa văn và cách bài trí ở mặt trên con cái giống hệt như ở loài A.cama nhưng khác vì tất cả màu cam đỏ trên nền đen rất nổi trội, rực rỡ.
Mặt dưới có màu nền vàng đất son, hoa văn tương tự mặt trên, thêm vào đó là một loạt các đốm đen ở phần giữa cánh sau và ngoài ra ở góc chót cánh trước có màu đỏ lửa; các dải, chấm to nhỏ còn lại đều màu trắng. Sải cánh: 60 -70mm.
Sinh học sinh thái:
Thức ăn của sâu non là một số loài thực vật thuộc họ Thầu dầu Euphorbiaceae như Glochidion zeylancicum hoặc Mussaenda frondosa thuộc họ Cà phê Rubiaceae
Phân bố:
Vùng phân bố từ Cambodia và Thái Lan và lục địa Đông nam châu Á. Loài này phổ biến khắp các cánh rừng ở Việt Nam. Bướm được đặt tên theo màu đen và đốm vàng cam trên chóp cánh trước.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Có phổ phân bố hẹp và hiếm gặp. Là một trong những loài bướm đẹp. Loài này có thể nhân nuôi trong trang trại.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.103- BƯỚM GIA ĐÌNH

Sưu tập :

B.103- Bướm gia đình Cirrochroa tyche

Đặc điểm nhận dạng:
Giống này gồm các loài tương đối giống các loài thuộc giống Vindula sp. nhưng râu của Cirrochroa mảnh mai hơn rất nhiều và chỉ to ra rõ rệt ở đoạn đầu mút. Vùng trung tâm cánh sau mở. C.tyche là loài phổ biến nhất trong số năm loài thuộc giống Cirrochroa đã biến mất ở Việt Nam. Mặt trên màu cam nâu, cánh trước viền đen mảnh, có các đường màu đen gợn sóng chạy ngang ở vùng ô cánh và sát mép ngoài cánh sau. Con cái màu nhạt hơn con đực và các đốm đường viền màu đen loang rộng hơn. Con đực loài C.surya trông tương tự, nhưng kích thước hơi nhỏ hơn, mép ngoài cánh trước có viền đen rõ và rộng hơn, đặc biệt là vùng chót cánh trước. Sải cánh : 65-75mm.
Sinh học sinh thái:
Thường ra đường mòn hút chất khoáng. Tập tính tương tự loài Cupha erymanthis và Vagrans egista tuy nhiên bay không nhanh như hai loài đó. Sâu của giống Cirrochroa được ghi nhận ăn lá giống cây Nhọ nồi Hydnocarpus sp., họ Mùng quân Flacourtiaceae. Loài này sống ở mọi độ cao, đặc biệt phổ biến ở độ cao 1.200m và các rừng thứ sinh, trảng cỏ, bụi cây.
Phân bố:
Sikkim, Mianma, Thái Lan, Lào, Inđônêxia, Philippin, và toàn Việt Nam.
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Loài này rất phổ biến và còn rừng là còn loài này nên chúng ta phải giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ rừng..

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.105- BƯỚM GIÁP VẠCH XANH

Sưu tập :

B.105- Bướm giáp ba vạch Kaniska canace

Đặc điểm nhận dạng:
Bướm đực và cái giống nhau. Chúng thích những nơi bìa rừng có nắng và trống trải gần các con suối và sông. Bướm đực có một lãnh thổ riêng, ở đó chúng bay tuần tra và hay tấn công đuổi loài bướm khác. Bướm thích hút dịch cây và quả thối rữa. Với đôi cánh úp lại nhìn chúng giống như chiếc lá khô đen. Sâu non ăn lá cây Kim cang (họ Kim cang). Smilax elegantissima, Heterosmilax japonica thuộc họ Khúc khắc Smilacaceae và ở Trung quốc sâu non ký chủ trên cây Lilium lancifolium
Phân bố:
Phân bố rất rộng từ Viễn Đông Nga qua Trung Quốc, Triều Tiên và Đông Dương đến Sunderland, phía Tây đến Ấn Độ và Srilanca. Đây là loài khá phổ biến ở miền Bắc và Trung của Việt Nam. Tên bướm được đặt vì có vạch xanh trên cánh.

Nguồn : SVRVN & Internet

Trích dẫn :

B.106-BƯỚM GIÁP LỚN

Sưu tập :

B.106- Bướm giáp lớn Vindula erota

Đặc điểm nhận dạng:
Giống Vindula có kích thước lớn. Sải cánh : 90-110mm. Mặt trên cánh con đực có màu vàng cam với hai đường đen lượn sóng ở gần mép ngoài cánh. Trên cánh cũng có các đốm, vệt màu đen ở vùng giữa. Cánh sau có hai đốm mắt và một đuôi ngắn. Mặt dưới nhạt màu hơn. Việt Nam có hai loài thuộc giống này, nhận diện rất dễ, nhưng khó phân biệt đến cấp loài bằng cách quan sát nhanh do sự khác biệt ở những chi tiết nhỏ. Con cái có màu xỉn hơn ánh xanh lục, ít gặp hơn con đực. Bướm cái lớn hơn và có màu đất nâu hơi xám ánh xanh lục với dải trắng và hoa văn lượn sóng ở hai cánh.
Sinh học sinh thái:
Đặc điểm chung: Rất phổ biến trong rừng vào mùa mưa. Thường gặp ven đường mòn. Tương tự các loài khác trong cùng nhóm (tộc phụ Vagrantini), khi đậu xuống mặt đất để hút khoáng, ban đầu nó thường bò đi bò lại, đến khi tìm được chỗ thích hợp mới ngưng, trong lúc bò cánh thường khép vào mở ra. Sâu ăn lá họ cây Nhãn lồng Passifloraceae là ký chủ của các loài sâu Bướm nhãn lồng đỏ Acraea violae, Bướm báo hoa vàng Cethosia cyane. Bướm cái ít gặp hơn bướm đực, chủ yếu ở trong rừng. Bướm đực gặp khá phổ biến gần nguồn nước. Vì sâu non còn ăn lá cây chùm bao Passiflora foetida và nên chúng thường cạnh tranh thức ăn với một số loài bướm như Cethosia cyane, Acraea violae …
Phân bố:
Phân bố từ Ấn Độ đến Trung Quốc và Nam đến Sunderland. Đây là một trong những loài phổ biến nhất, có khắp nơi ở Việt Nam. Ở mọi độ cao, đặc biệt phổ biến ở độ cao 1.200m và các rừng thứ sinh, trảng cỏ, bụi cây ở độ cao dưới 700m
Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:
Loài bướm to có màu vàng cam sặc sỡ và đẹp, đặc biệt nổi bật trong hộp màu tiêu bản. Chúng tô điểm cho nơi chúng bay và đậu ở ngoài thiên nhiên. Phân bố rộng và thường gặp. Bảo vệ rừng tốt chính là bảo vệ nơi cư trú và cuộc sống của chúng.

Nguồn : SVRVN & Internet